Video Verander gedrag - Pilotproject in Den Haag

Een van de opgaven van Rijkswaterstaat is het aanpakken van zwerfafval in Nederland. Om gemeenten en gebiedsbeheerders hierbij te ondersteunen heeft Rijkswaterstaat de online training ‘Aanpak Zwerfafval’ ontwikkeld. In deze training leren de deelnemers over gedragsverandering en het bedenken en uitvoeren van interventies. In deze video gaat Rijkswaterstaat specifiek in op het onderwerp Kauwgom via het pilotproject ‘Van Bekkie naar Bakkie’ in Den Haag.

video: mp4

Titel: Verander gedrag

Pilotproject in Den Haag

Voice-over

Je ziet het overal op straat en het is vaak een bron van ergernis: kauwgom. Ook hier in Den Haag hadden ze er last van. Maar dankzij de slimme interventies uit de pilot Van Bekkie naar Bakkie is de hoeveelheid kauwgom verminderd.

Maja Valstar – Ministerie van I&W

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt aan een schone en duurzame leefomgeving. Daar hoort kauwgom natuurlijk niet bij. Kauwgom is niet alleen vies, het kost ook heel veel geld om weg te halen. Daarom hebben we gedragsexpert Novi Mores gevraagd om een gedragsinterventie te ontwikkelen samen met de gemeente Den Haag. Om hier in dit gebied de kauwgomvervuiling aan te pakken.

Jaap Dinkelman – gemeente Den Haag

Het Mondriaan in Den Haag is een locatie die door onze collega’s van de stadsdelen is aangeraden. Zij gaven aan dat de locatie Mondriaan op een steenworp afstand ligt van het winkelcentrum. Tussen het winkelcentrum en het Mondriaan krijg je dan een zogeheten snoeproute. Naar een snoeproute waren we echt op zoek. Er ligt vaak veel kauwgom die in de winkels gekocht wordt, op weg naar school wordt opgegeten en de prullenbak niet haalt.

Kirsten Ruitenburg – onderzoeksbureau Novi Mores

We zijn gestart met een gebieds- en gedragsanalyse. We hebben hier gekeken wie is de doelgroep, wie loopt hier? Waar ligt de kauwgom, waar ligt het allemaal? Wat voor factoren spelen hier in deze omgeving een rol? Waardoor het misschien eerder op de grond belandt dan in de prullenbak. Dat zijn eigenlijk de dingen die we in eerste instantie hebben gedaan om te kijken, wat is hier nou nodig om als gedragsinterventie te gaan doen? We hebben ook een werksessie met de jongeren gedaan om te kijken, hoe kijken zij nou naar het probleem? Want we zagen al in de literatuur, kauwgom is vrij klein en onbeduidend. Hoe kijken de jongeren er nou naar? Daar zagen we echt dat ook zij zoiets hadden van ja wat maakt dat nou uit? Een blikje hoor je wel in een prullenbak te gooien maar zo’n kauwgompje, dat is zo klein, daar heeft niemand last van. En als je dan vertelt van ja, maar het blijft wel 20 tot 25 jaar liggen. Dan krijgt het in een keer veel meer urgentie om het wél goed weg te gooien. En je merkte dat ze daar heel erg behoefte aan hadden.

Jongeren aan het woord

Ik gooi sneller iets weg sinds ik dit zie. En als je dan uit school komt en je ziet ze gelijk staan. Ja ik vind wel dat het effect heeft. Vooral door de kleur. Ja goeie felle kleur.

Addie Weenk – Rijkswaterstaat

Het probleem van kauwgom is dat, op een gegeven moment smaakt hij niet meer en dan wil je er vanaf. En dan wil je er ook eigenlijk gelijk vanaf, want je wil het ook niet in je handen hebben. Op dat moment, het ontdoeningsmoment, dan is het goed als je gelijk iets ziet waar je het in kwijt kunt. Er is veel kennis over wat jongeren aanspreekt, wat belangrijk is als je ze aanspreekt. Humor speelt daarbij een rol. Maar ook dat ze gewoon als volwaardig mens willen worden aangesproken.

Kirsten Ruitenburg – onderzoeksbureau Novi Mores

De basis van de gedragsinterventie bestond uit 3 onderdelen. Een poster, de afvalbakken en de grond-signing. Alle drie de onderdelen vormen weer een geheel. En er zitten een aantal kenmerken in die heel belangrijk zijn. Dus bij de grond-signing is het echt de herinnering op de grond, dus als je met je kauwgompje voorbijloopt dat je herinnert wordt Van Bekkie naar Bakkie, dus hij moet naar de afvalbak. De kleur roze heeft een sterke associatie met kauwgom. We hebben gekozen voor een poppetje, of een icoontje met een koptelefoon. Zodat het sterk associeert met jongeren. En van bekkie naar bakkie, daar zit heel duidelijk het handelingsperspectief in en ook gecombineerd met humor. De resultaten waren super goed. Het zorgde voor 80% minder kauwgom op de grond en dan zie je dus dat zo’n aanpak met het gebruiken van gedragstechnieken, het betrekken van je doelgroep, echt zorgt voor een goede aanpak van zwerfafval en in dit geval kauwgom.

Aan de slag?
zwerfafval.rijkswaterstaat.nl/trainingen

Een productie van Rijkswaterstaat
2021