Voorbeeldcase: Watermerken op verpakkingen
Kunststof verpakkingsafval inzetten bij productie van
nieuwe verpakkingen voor voedsel?
Veel van ons eten is verpakt in plastic, met voordelen voor de producthoudbaarheid en veilig transport naar de consument. Door recyclen van materiaal is het te gebruiken als grondstof voor nieuwe producten. Maar op dit moment is het nauwelijks mogelijk (met uitzondering van PET) om met kunststof verpakkingsafval nieuwe verpakkingen voor voedsel te produceren. Om voedselveiligheid te garanderen moet een verpakking van kunststof recyclaat voor >95% bestaan uit materiaal dat al eerder als voedselverpakking is gebruikt (food grade). In het huidige sorteerproces (buiten statiegeldflessen) is er geen scheiding tussen voedsel- en niet-voedselverpakkingen. Dit maakt het erg moeilijk is om aan deze eis te voldoen.
Oplossing: watermerken op verpakkingen
Het bedrijf Filigrade, in samenwerking met Procter & Gamble (P&G) brengt watermerken aan op diverse verpakkingen. P&G is projectleider van
HolyGrail die de gehele keten samenbrengt om deze nieuwe ‘barcode’ voor recycling te implementeren.
Hoe werkt het?
Een sorteerder kan dit watermerk uitlezen en daardoor herkennen wat voor soort verpakking het is. Op deze manier kunnen voedsel- en niet-voedselverpakkingen worden herkend en van elkaar gescheiden, om zo food grade recyclaat te maken.
Productontwerp
- Watermerk als digitale informatiedrager: dit is vergelijkbaar met een QR-code. Deze is niet te zien is met het menselijk oog, maar wel met high-speed camera. In dit watermerk kan allerlei informatie worden vastgelegd. Naast dat het vastleggen of het een food- of non-food verpakking is, kan er bijvoorbeeld informatie toe worden gevoegd over de producent, de inhoud van de verpakking, kleur, en de specifieke eigenschappen
- van het kunststof. Ook de consument kan het watermerk met een smartphone uitlezen.
- Watermerk aangebracht over de gehele verpakking: op deze manier hebben vuil, vervorming, of de oriëntatie van de verpakking in het
sorteerproef geen invloed hebben op de detectie met camera’s. - Onzichtbaar, geintegreerd: het watermerk kan onzichtbaar worden geprint op de verpakking, maar ook rechtstreeks in matrijzen worden geïntegreerd.
De keten
- Samenwerking cruciaal: binnen de keten is samenwerking een cruciale stap voor het slagen van het watermerk. Alle verpakkingsproducenten en merkeigenaren van food en non-food consumentenartikelen moeten kiezen voor hetzelfde systeem. Daarnaast moeten ook alle sorteerders in staat zijn de watermerken te herkennen.
- Visie, roadmap en white paper: Vanuit ‘The New Plastics Economy’ (Ellen MacArthur Foundation) is het ‘Holy Grail’ project bezig met de ontwikkeling van een visie en roadmap voor implementatie van het watermerk, die ondersteund wordt door de industrie. Bedrijven uit de gehele keten (brand owners, kunststofproducenten, verpakkingsproducenten, sorteerders, recyclers en technologieleveranciers) werken samen aan deze transitie, zodat beleidsmakers dit op kunnen pakken in Europese regelgeving.
De watermerktechnologie is niet alleen toepasbaar voor het sorteren van food en non-food, maar ook voor andere moeilijk te sorteren verpakkingen zoals multilayer en multimateriaal verpakkingen, zwarte verpakkingen en verpakkingen met stoorstoffen (zoals siliconen, coatings, verf, etc).
Verdienmodel
- Investering: om de verpakking te kunnen herkennen moeten sorteerders investeren in camera’s op de sorteerlijn. Met luchtdruk kunnen vervolgens de verschillende soorten verpakkingen worden weggeschoten.
- Meer gesorteerde stromen: in het sorteerproces zullen met de watermerk technologie meer gesorteerde stromen ontstaan. De PET, PE, en PP stromen worden opgedeeld in een food en non-food stroom. Hiervoor zijn extra transportbanden en containers nodig.
- Korte terugverdientijd: deze investeringen worden vermoedelijk in relatief korte tijd weer terugverdiend, omdat de gesorteerde materialen een hogere waarde vertegenwoordigen in vergelijking met standaard recyclaat.
- Extra toegevoegde waarde voor merkeigenaren: deze moeten investeren in het aanpassen van de matrijzen of de opdruk van verpakkingen. Voor hen ligt de business case vooral in de extra toegevoegde waarde die watermerken met zich meebrengen. Met hun smartphone krijgen consumenten toegang tot alle informatie die de merkeigenaar zou willen (of verplicht is te) geven en deze is ook nog eens gemakkelijk aanpasbaar: van voedingsinformatie en gegevens over de herkomst tot marketingcommunicatie.