Inzicht in circulariteit van ‘groot zitmeubilair’

De afvalstroom groot zitmeubilair (bankstellen, sofa’s en fauteuils), heeft naar overtuiging van de partners binnen het convenant Meer en Beter Recyclen potentie voor een meer circulaire aanpak. Om de keten beter in beeld te krijgen heeft Tauw opdracht gekregen een onderzoek uit te voeren gericht op onder andere de volgende vragen: wat is de omvang, samenstelling en bestemming van groot zitmeubilair en wat bepaalt de milieudruk van het groot zitmeubilair? In dit bericht worden de belangrijkste bevindingen weergeven.

Complexiteit

De complexiteit van de producten in deze categorie ligt in de verschillende materialen (hout, kunststof schuim, bekleding en metalen) die op verschillende manieren aan elkaar zijn verbonden. De verbindingen zijn vaak definitief en niet (gemakkelijk) te demonteren. Binnen de materialen is er ook een groot verschil van kwaliteit. De materialen en de smaak van de consument bepalen de uiteindelijke levensduur van het product. De levensduur ligt gemiddeld tussen de 7 en de 17 jaar en neemt langzaam af. Samen met partijen in de keten zijn data verzameld om een overzicht te maken van de productstromen in Nederland.

In de figuur worden de stromen grootzitmeubilair in Nederland (in kiloton) inzichtelijk gemaakt per jaar. Voor de komende jaren wordt verwacht dat de hoeveelheid zitmeubels en dus ook de uitstroom van zitmeubilair alleen maar zal toenemen. Zoals zichtbaar in de figuur zijn niet alle stromen sluitend. Vooral bij de groep kringlopen en ambacht centra missen nog data.

Figuur: Product en materiaalbalans grootzitmeubilair (kton, op jaarbasis)

De figuur toont de product en materiaalbalans van grootzitmeubilair
Figuur: Product en materiaalbalans grootzitmeubilair (kton, op jaarbasis)

Milieu-impact

De belangrijkste bijdrage aan CO2-uitstoot in het afdankproces zit in de verbranding van het kunststof (schuim en overige kunststoffen), gevolgd door de verbranding van het overige materiaal.

Belemmeringen en aanbevelingen

De belangrijkste belemmeringen voor een circulaire keten zijn de grote variatie in product en productonderdelen, wat hergebruik en reparatie op onderdeelniveau belemmert. Daarnaast zorgt de grote verscheidenheid aan materialen en verbindingstechnieken ervoor dat reparatie en recycling vaak niet kosteneffectief mogelijk is. Door de trendgevoeligheid van zitmeubilair wordt dit vaak afgedankt vóór het einde van de technische levensduur.

Aanbevelingen om de belemmeringen te overwinnen zijn onder andere het verlengen van de levensduur door in samenwerking met partijen uit de meubelindustrie te onderzoeken welke ontwerpcriteria bijdragen aan verlengd gebruik van zitmeubels, en hoe dit ook bedrijfseconomisch een interessante ontwikkeling kan zijn. Aanvullend is er geen zicht op het marktpotentieel onder consumenten naar tweedehands zitmeubilair. Dit leidt ertoe dat onduidelijk is of er behoefte bestaat aan vergroting van het aanbod aan tweedehands meubelen.

Een efficiëntere en effectievere demontage van zitmeubilair kan worden bereikt door de demontagestap al in het ontwerp van meubels te betrekken. Daarnaast kan aanvullend onderzoek worden uitgevoerd gericht op partijen als kringloop- en ambachtscentra, waarbij gekeken kan worden welke potentie voor materiaalhergebruik er bestaat en of een businessmodel voor demontage en hergebruik met voldoende schaalgrootte bestaansrecht heeft.

Meer informatie

Lees het rapport Grootzitmeubilair: Productstromen en materialen in kaart gebracht.