Plasticvrij: ja of nee?
De SUP-regelgeving is van toepassing als een verpakking, zoals een kartonnen beker met een plastic coating, geheel of gedeeltelijk van kunststof is gemaakt. Wanneer er kunststof in een verpakking zit valt de verpakking onder de SUP-regelgeving, ongeacht de hoeveelheid kunststof in de verpakking. De Europese SUP-Richtlijn bevat namelijk geen drempel voor het kunststofgehalte van een verpakking of product.
Verpakkingen van papier, karton of van een ander materiaal (niet zijnde kunststof) waarop een kunststof coating is aangebracht (om de verpakking bijvoorbeeld water- of vetafstotend te maken), zijn gedeeltelijk van kunststof gemaakt en vallen daarom onder de SUP-regelgeving. Kunststoffen toegepast in verven, inkten en lijmen van een verpakking zijn uitgezonderd van de SUP-regelgeving.
De juridische definities die hierbij gevolgd worden staan in de Europese SUP-Richtlijn en de Europese Richtsnoeren die daarbij horen. De definitie van 'kunststof' staat in de Europese SUP-Richtlijn, Artikel 3.1. Verdere toelichting op deze definitie staat in de Europese Richtsnoeren, Hoofdstuk 2.1.2. De definitie van 'kunststofproduct voor eenmalig gebruik' staat in de Europese SUP-Richtlijn, Artikel 3.2. Verdere toelichting op deze definitie staat in de Europese Richtsnoeren, Hoofdstuk 2.2.1 en Europese Richtsnoeren, Hoofdstuk 2.1.
Let op: een verklaring of certificaat dat een product 'plasticvrij' is, geeft geen garantie dat dit ook het geval is. Het is de verantwoordelijkheid van de producent of importeur van een verpakking om te bepalen of een verpakking wel of niet onder de SUP-regelgeving valt. Hiervoor is vaak technische kennis en een chemische analyse van de verpakking nodig.
Ja, de regels gelden ook voor van plastics van hernieuwbare grondstoffen (bio-gebaseerde plastics) en van biologisch afbreekbaar plastic.
Bio-gebaseerde plastics zijn, net als plastics van fossiele grondstoffen, schadelijk als ze in het milieu terechtkomen. Hoewel deze plastics gemaakt zijn van hernieuwbare grondstoffen, hebben ze veelal dezelfde eigenschappen als gewoon plastic. Wel zijn er nieuwe ontwikkelingen op het gebied van bio-gebaseerde plastics. Die kunnen bij de evaluatie van de Europese SUP-Richtlijn in 2027 gevolgen hebben voor de regels, maar op dit moment gelden er geen uitzonderingen voor bio-gebaseerde plastics.
Biologisch afbreekbare plastics (ook bekend als composteerbare plastics) breken wel sneller af dan fossiele of bio-gebaseerde plastics, maar te langzaam voor de composteermachines die voor de verwerking van gft worden gebruikt. Biologisch-afbreekbare plastics mogen daarom niet bij het plastic afval én niet bij het gft, maar moeten bij het restafval (oftewel: verbranding). Daarnaast zorgt het bij veel consumenten voor verwarring, omdat men denkt dat je het bij het plastic afval kunt weggooien. Of juist bij het gft, omdat er ‘composteerbaar’ op staat. Dit zorgt voor een slechtere kwaliteit van deze afvalstromen en hindert de recycle- en composteerprocessen.